1- دبی سنج
دبی سنج یا فلومتر(کنتور) وسیله ای است که برای اندازه گیری سرعت جریان یا مقدار گاز و سیال داخل لوله استفاده می شود. وسایل اندازه گیری جریان بسیار متنوع بوده و هر موقعیتی محدودیت ها و نیازمندی های مهندسی مختص به خود را دارد. دبی سنج ها با عناوین مختلفی از قبیل جریان سنج، معیار یا پیمانه جریان، شاخص جریان، سیال سنج و غیره مطرح می شوند.
دبی سنج ها در دو نوع اساسی تقسیم بندی می شوند:
•    دبی سنج هایی که در مسیر جریان می باشند
•    دبی سنج هایی که از لوله منشعب شده اند
هد مترها یا دبی سنج ها اختلاف فشاری رایج ترین نوع وسایل اندازه گیری جریان در صنعت می باشند. مبنای محاسبه دبی در این نوع دبی سنج ها بر اساس سنجش سرعت سیال و سپس تولید سیگنالی متناسب با سرعت سیال است.

2- نحوه محاسبه ساده حجم
دبی حجمی با رابطه ساده QV = A * V بدست می آید. در اینجا A سطح مقطع لوله و V سرعت عبور سیال می باشد.
عوامل موثر بر دبی جریان در لوله عبارتند از:
•    سرعت سیال
•    اصطکاک سیال در تماس با لوله
•    ویسکوزیته
•    دانسیته سیال

3- چرا به یک دبی سنج دقیق نیاز داریم؟
دبی سنج یا فلومتر دقیق جهت نظارت و یا کنترل دقیق جریان استفاده می شود. برخی از تجهیزات صنعتی نیازمند محاسبه دقیق مقدار و کمیت های درگیر با آن ها هستند، مانند سرو شیرهای (Servo-valve) تعبیه شده در صنایع هوا فضا. از طرف دیگر، برای برخی از کارها مانند آبیاری تاکستان ها دقتی در حدود ۵% الی ۱۰% لازم داریم.

4- عوامل موثر بر انتخاب دبی سنج ها
دقت و اطمینان پذیری یکی از مهمترین پارامترها می باشد، چراکه اندازه گیری غیر دقیق منجر به خسارت به تجهیزات و محصولات کارخانه می شود درحالی که اندازه گیری دقیق می تواند مقدار توزیع و یا ترکیب سیالات را مشخص کرده و دقیقا سود و زیان تولید را محاسبه نمود.

5- چگونگی انتخاب دبی سنج
انتخاب دبی سنج مناسب مستلزم شناخت شرایط عملیاتی فرآیند و نیازمندی های عملکرد تجهیزات است. شرایط عملیاتی فرآیندها شامل مواردی چون:
•    تخمین دبی حداکثر و حداقل فرآیند
•    دما و فشار عملکرد
•    خواص فیزیکی اعم از:
o    ویسکوزیته
o    دانسیته
o    فرسایش و خوردگی
می باشند. از معیارهای دیگر انتخاب دبی سنج ها در فرآیندها توجه به مزایا و معایب آن ها می باشد. مزایا و معایب دبی سنج ها بر اساس معیارهایی چون:
•    دقت
•    قابل اعتماد بودن
•    قیمت خرید
•    هزینه نصب
•    هزینه مالکیت
•    سهولت استفاده
•    قابلیت اندزه گیری دبی مایع، بخار و گاز
•    محدودیت پذیری
•    تکرار پذیری
•    قابلیت نگهداری
•    حساسیت به لرزش
•    افت فشار
•    وجود اندازه های مختلف
و... می باشد.

6- انواع دبی سنج ها
بعضی از دبی سنج ها دبی جریان را مستقیما و بدون واسطه گزارش می دهند، دبی سنج های جرمی از این نوع هستند درحالی که دبی سنج های حجمی بدین گونه نبوده و به طور غیر مستقیم توسط اندازه گیری افت فشار یا سرعت سیال و... دبی را گزارش می دهند. دبی سنج ها را می توان بر اساس تکنولوژی به کار رفته در آن ها طبقه بندی نمود. لذا دسته بندی کلی دبی سنج ها به صورت زیر می باشد:
•    دبی سنج های جابجایی مثبت (Positive Displacement Meters)
•    دبی سنج های جرمی (Mass Meters)
•    دبی سنج های سرعتی (Velocity Meters)
•    دبی سنج های فشاری (Head Meters)

7- دبی سنج حجمی یا جابجایی مثبت Positive Displacement (PD)
دبی سنج های بکار رفته در ماشین آلات از نوع جابجایی مثبت/حجمی هستند. دبی سنج های جابجایی مثبت، بدلیل اندازه گیری مستقیم مقدار حجم واقعی، منحصر بفرد هستند. سایر دبی سنج ها بصورت غیرمستقیم این کار را انجام داده و از طریق اندازه گیری پارامترهای دیگر مقدار حجم و نرخ جریان را محاسبه می کنند. به کمک PD سنج ها سیگنال خروجی بطور مستقیم مقدار جریان عبوری از دستگاه را نشان می دهد. از انواع آن:
•    پیستون نوسانگر
•    دیسک لرزان
•    دنده تخم مرغی
•    مولتی پیستون
•    روت
را می توان نام برد.